Sinds twee maanden is het historisch onderzoek van start naar de ontwikkeling van groen in de binnenstad van Leiden. Dit onderzoek is onderdeel van het initiatief Erfgoed Deal Leiden, dat als doel heeft ontwerpprincipes en ruimtelijke kaders op te zetten voor de ontwikkeling van een klimaatbestendige én erfgoed inclusieve historische binnenstad. Maar waar te beginnen met het in kaart brengen van vier eeuwen historisch groen?

De eerste twee maanden heeft historicus Fenna IJtsma, die het onderzoek uitvoert onder leiding van prof. dr. Ariadne Schmidt, vooral gebruikt om zich te oriënteren in de bestaande literatuur en het beschikbare archiefmateriaal dat met name in Erfgoed Leiden en Omstreken te vinden is. In bijvoorbeeld vroegmoderne keurboeken, raadverslagen en rapporten van de 20^e-eeuwse gezondheidscommissie zijn snippers te vinden van een groen verleden: aanschaflijsten van bomen, beraadslagingen over de aanleg van het Plantsoen of verzoeken om varkens te houden in de stad.

Ook de samenwerking met erfgoeddeskundigen van Erfgoed Leiden en Omstreken en met onderzoekers van Naturalis is opgezet. Gelijktijdig met het historisch onderzoek doet bioloog Lotte Vroomans, onder leiding van Raymond van Steijn, namelijk onderzoek naar de effecten van stedelijke vergroening op biodiversiteit en hittestress. Op 25 juni is een startbijeenkomst georganiseerd waarbij direct bleek hoe de onderzoekers van verschillende disciplines elkaar aanvullen. Op een 18^e-eeuwse prent van de oude stadsmuur wezen de aanwezige biologen op de gradiënten die zij zagen in het landschap: hoge bomen langs de Singel, lagere begroeiing tegen de stadsmuur en grasbegroeiing op de walkant. Een belangrijke voorwaarde voor biodiversiteit!

In de komende maanden worden de eerste onderzoeksbevindingen en het overzicht aan archiefmateriaal voorgelegd aan de stadsontwerpers. Het is aan hen om aan te geven welke informatie zij bruikbaar vinden en waar zij graag verdieping willen.

Voor meer informatie, zie ook:
Leiden zoekt evenwicht tussen erfgoed en vergroening – Stadszaken.nl

Afbeelding: Timmermans, J. (1788). De Kruidtoorns 1788 [tekening in kleur]. Erfgoed Leiden en Omstreken.