De bijeenkomst ‘Leefstijlgeneeskunde in 2022’ van 8 juni 2021 is georganiseerd door Lifestyle4Health, LUMC, Leiden2022 en Leiden Kennisstad. Het thema dat centraal stond in deze sessie was leefstijl als medicijn en dan met name voor hen die tot de risicopopulatie behoren.
Naast kennisdeling over het thema was een belangrijk doel van de bijeenkomst dat aanwezige personen en partijen elkaar nader leren kennen, of herbevestigd worden in elkaars betrokkenheid op dit thema. Daarnaast beoogden we om deze bijeenkomst het startpunt te laten zijn van (het versterken van) samenwerkingen op dit thema, richting, in en na 2022, wanneer Leiden European City of Science is. De inzet is: zichtbare activiteiten op het thema Leefstijlgeneeskunde, waarbij actief de verbinding met de stad wordt gezocht en waarbij het gaat om het overdragen van en het toepassen van kennis in de wijken. In 2022 hebben we hiervoor een prachtig Europees podium als Leiden European City of Science is.
De bijeenkomst werd ingeluid door een presentatie van Noortje Wiezer, Ben van Ommen en Jessica-Kiefte-de Jong, drie bestuursleden van Lifestyle4Health, het Nederlands Innovatiecentrum voor Leefstijlgeneeskunde. Lifestyle4Health is opgericht op initiatief van TNO en LUMC. Centraal staat het streven om eigen regie op gezondheid en leefstijlinterventies tot een van de centrale bouwstenen van de gezondheidszorg van morgen te maken. Deze boodschap werd aan de hand van tal van onderzoeken en initiatieven in de praktijk nog duidelijker, zoals het belang van een gezonde omgeving. Leefstijlgeneeskunde werd gedefinieerd als het effectief inzetten van leefstijl in de behandeling van ziektes.
Na deze informatieve presentatie werd het belang van leefstijl als medicijn verder uitgelicht door Anne-Margreeth Krijger, apotheker van de Academische Apotheek Stevenshof en tevens Leefstijlprofessional van het jaar 2020, die het belang van een goede leefstijl als preventie van ziekte vanuit haar perspectief belichtte. En de hoop uitsprak dat een apotheek op een gegeven moment niet meer alleen de plek is waar men heen gaat voor medicatie, maar dat het een laagdrempelige plek in de wijken gaat worden waar mensen heen gaan voor hun gezondheid(sadvies).
Hierna werd in drie digitale vergaderruimtes verder gesproken, met name over wat er door de verschillende partijen al op dit thema wordt georganiseerd en waar zij elkaar kunnen aanvullen. Een belangrijk en mooi vooruitzicht in 2022 is de uitwerking en lancering van het Healthy Society Centre, dit kwam in meerdere vergaderruimtes ook naar voren. Het helpt als er een plek is waar men naar binnen kan lopen en bezig kan gaan met de eigen gezondheid , en daarbij ook in gesprek kan gaan met andere aanwezigen. Een soort gezondheidsbuurthuis.
Ook werd het voorbeeld van de succesvolle Health cafés van TNO genoemd, en van pop-up college’s, bijvoorbeeld in buurthuizen. Dergelijke activiteiten zouden in 2022 zeker georganiseerd kunnen worden, waarbij deskundigen van bijvoorbeeld Lifestyle4Health of uit de apotheek op toegankelijke wijze kennis over gezondheid delen met inwoners van Leiden.
Benoemd werd dat jongeren en jeugd een aparte doelgroep vormen, met specifieke leefstijlinterventies. Aangegeven werd dat het van belang is dat je deze groep zelf actief laat meedenken over een aanpak. Dit zou een leuke en interessante concrete activiteit in 2022 kunnen opleveren. Een heel concreet idee was om lessen met basiskennis over gezond eten op Leidse scholen te geven, bijvoorbeeld over wat koolhydraten zijn en wat er op een etiket staat qua voedingsinformatie. Het foodlab van de Hogeschool Leiden zou hierin een rol kunnen spelen, met testjes en proefjes.
Echter, wat ook naar voren kwam is het gemis van een overkoepelende structuur of overzicht waarmee zicht is op alle organisaties in Leiden, van waaruit iedereen kan inzien wie er waar met welke doelgroepen of thema’s aan de slag is. De vraag werd gesteld wie van de betrokken partijen zo’n overzicht zou kunnen realiseren. Gesuggereerd werd dat wellicht de gemeente of het nieuwe Healthy Society Center hier een rol bij kunnen spelen.
In een van de vergaderruimtes is nadruk gelegd op het belang van burgers bereiken die niet vanzelfsprekend in aanraking komen met gezondheidsinstanties of niet zomaar een pop-up gezondheidszaak binnen zouden lopen. Er werd gesproken over het aangaan van samenwerking met supermarkten, en ook het belang van de manier waarop mensen bereikt kunnen worden kwam aan bod. Hier kan expertise vanuit gedragswetenschappen van pas komen. Marieke Adriaanse van de Universiteit Leiden en LUMC gaf aan dat mensen aanspreken op hun wilskracht vaak niet het gewenste effect heeft; juist mensen stimuleren om zelf met ideeën of tips voor elkaar te komen, en het zo leuk en makkelijk mogelijk maken is een betere insteek.
Op het idee om in 2022 een soort inzamelpunt te maken voor deze tips/vragen over leefstijlgeneeskunde werd enthousiast gereageerd. Tevens was er het idee om ook studenten in te zetten die met een frisse blik de stad zien en hen te vragen te kijken waar het beter kan. Hoe wordt Leiden de gezondste stad? Zij kunnen vervolgens informatie bieden aan wijken op een speelse manier. In de vergaderruimtes werd duidelijk hoe belangrijk dit thema al is voor Leiden en hoe breed het kan worden gebruikt in 2022. Zo kan het gelinkt worden aan de SDGs, het Leids preventieakkoord en de huidige coronacrisis.
Een van de voornaamste uitkomsten van de sessie is dat er al ontzettend veel in Leiden wordt gedaan op het gebied van gezondheid en leefstijl en dat het zonde zou zijn als de betrokkenen niet van elkaars activiteiten op de hoogte zijn. Daarnaast zou het mooi zijn als juist de initiatieven die er al zijn, of die succesvol zijn geweest, worden doorgezet in 2022 en daar een plek krijgen. En dat er dus ook in de voorbereidingen en tijdens 2022 nieuwe kennis wordt opgedaan en verbindingen worden gelegd die nu, en richting de toekomst van belang zijn.
