Biodiversiteit & Duurzaamheid
Thema: verbreding Energieloket
Verduurzaming van het Energieloket
Initiatieven genoeg, maar waar het aan ontbreekt is een goedwerkend, Leids ecosysteem rondom verduurzaming. Er is een oerwoud ontstaan, waarin het eenvoudig verdwalen is. Tijd om het verduurzamingsnetwerk te verduurzamen.
Trekkers: Ineke de Graaf, Debby Zuijderduijn en Thom Wildeboer
Vanuit de visie dat plannen van ‘onderop’ – aangezwengeld door bewoners, ondernemers, onderwijs en bedrijfsleven – beter aansluiting vinden, ondersteunt de gemeente Leiden eenieder met een goed verduurzamingsplan. Dat klinkt nobel, maar het gevolg is een oerwoud aan ‘verduurzamingsclubs’ zoals het Energieloket, wijkambassadeurs, de klimaatburgemeester en GaGoed. Programmamanager CIV Smart Technology Ineke de Graaf, vertegenwoordiger van het Energieloket, roept al deze clubs op tot samenwerking: “Leidenaren vragen om een leidraad.”
Waar moet ik beginnen?
Het Energieloket, een pilotproject op het Bètaplein, informeert Leidenaren over de energietransitie en energiebesparende maatregelen zoals zonnepanelen en warmtepompen. Het loket, gerund door een docent, bouwkundige en een groepje studenten is één avond per week open. Uit evaluaties, gehouden onder de bezoekers van het Energieloket, blijkt dat Leidenaren verdwalen in het verduurzamingsaanbod. Ineke de Graaf: “Mensen vragen ons: Waar moet ik beginnen? Wie helpt mij? Ook zijn ze vaak al bij meerdere loketten geweest.” Het Energieloket wil daarom graag na de pilotperiode verder. “Wij zoeken samenwerking met andere verduurzamingspartijen.”
Still uit het filmpje van het Energieloket
DÁÁR MOET IK ZIJN
De Graaf en haar energiecollega’s denken na over het oprichten van een ecosysteem energietransitie. Een partnerschap waarin verduurzamingspartijen samenwerken, kennis delen en via één kanaal – online of vanuit een locatie – communiceren met bewoners. De Graaf: “Dan is het voor Leidenaren duidelijk: als ik een energievraag heb, moet ik dáár zijn.” Er is inmiddels al een vervolggesprek gepland. De Graaf: “Dankzij het symposium van Leiden Kennisstad hebben de partijen op het gebied van verduurzaming kennisgemaakt. Dat versnelt ons samenwerkingsproces. Ik heb er alle vertrouwen in dat we een mooi vervolg gaan geven aan deze kennismaking.”
Panelgesprek: Kennismaking met het Leiden Biodiversiteitsnetwerk
Globale aanpak van biodiversiteit in Leiden
Met de Universiteit Leiden, Naturalis Biodiversity Center en Hogeschool Leiden heeft de stad unieke expertise in huis op het gebied van biodiversiteit. Door die expertise samen te brengen in een netwerk waar ook de stad deel van uitmaakt, kunnen we Leiden op de Nederlandse kaart zetten met betrekking tot biodiversiteit.
Trekkers: Frederic Lens en Caroline van Impelen
Frederic Lens van Naturalis Biodiversity Center en Instituut Biologie Leiden (IBL) is aanjager van het Leiden Biodiversity Network (LBN). Hij ziet kansen, vooral omdat alle partijen al volop op dat gebied actief zijn. Alleen weten ze niet altijd precies van elkaar waaraan ze werken. “Veel Leidse onderzoekers zijn oplossingen aan het zoeken voor de huidige biodiversiteitsproblematiek in verschillende kennisinstellingen, maar kennen elkaar niet. Daar moet verandering in komen.”
Drie onderzoeksgebieden
Lens schetst drie onderzoeksvraagstukken: Hoe verandert biodiversiteit? Hoe beïnvloeden wij – mensen – de biodiversiteit? En hoe halen wij voordeel uit biodiversiteit? Hij vertelt dat bijvoorbeeld het IBL en het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden (CML) al samenwerken in het natuurgebied Meijendel, bij onderzoek naar de invloed van het bodemleven op het revitaliseren van duinecosystemen. En CML en LUMC doen samen onderzoek naar de diversiteit aan micro-organismen in de akkerbodems, hoe dat bodemmicroben worden opgenomen door gewassen en welk effect dit heeft op de gezondheid van mensen.
Uniek model in Nederland
De verbindingen zijn er dus al, maar samenwerking gebeurt sporadisch op projectbasis. Lens: “Er ligt dus veel onbenut potentieel in Leiden voor meer integrale samenwerking.” Annetje Ottow, voorzitter van het College van Bestuur van Universiteit Leiden: “Het zou fantastisch zijn om LBN te profileren als een uniek model in Nederland en te komen met een oneliner die de signatuur van Leiden uitstraalt.”
Deelnemers aan de sessie – waarbij behalve medewerkers van de onderzoeksinstituten ook medewerkers van Hogeschool Leiden, de gemeente Leiden en citymarketing meepraten – stellen dat de samenwerking zich zou moeten richten op het werken aan een biodiversiteits-inclusieve maatschappij, het beschermen en herstellen van biodiversiteit en het volgen van de biodiversiteit door de tijd heen.
Twee groene ringen
En hoe maken we de verbinding met de stad? In de Leidse Biodiversiteitsagenda is aangegeven dat Leiden een groen-blauw raamwerk wil uitbouwen met twee ringen: het Singelpark in de stad en een extra ring rond de stad, met verbindingen daartussen. Een medewerker van de gemeente Leiden: “De kennis en inzet van onderzoekers kan helpen de groene en blauwe biodiversiteit te vergroten. Wat kunnen wij nou doen om soorten zich beter te laten verspreiden? Ook willen we nadrukkelijk naar de waterkwaliteit en de oevers kijken.”
Lens: “Wij hebben reeds veel kennis over de impact van het verbinden van groenareaal, en kunnen daar als kennisinstellingen invulling aan geven. Eigenlijk is de biodiversiteit in Leiden al twintig jaar gevolgd. Als je metingen hebt van een aantal jaren, dan kun je zien of de biodiversiteitscurve omlaag of omhoog gaat, of stabiel blijft. En hoe kunnen we het dan zo organiseren dat de curve weer positief ombuigt bij daling of stabilisatie, wat wil zeggen dat de biodiversiteit in Leiden verbetert? Laten we kijken waar we elkaar kunnen vinden.”
Reacties
‘Mijn plan kreeg een enorme boost’
“Eind 2024 gaat een groep technische mbo-studenten langs Leidse deuren om energiebesparende maatregelen te installeren bij inwoners met een krappe beurs. Dit project zorgt voor meer technisch personeel – wij leiden hen namelijk op – en dringt de energiearmoede terug. Dit plan, waar ik al een tijd mee rondloop, kreeg vanavond een enorme boost. De juiste mensen – docenten, studenten, beleidsmakers, ondernemers en een geldschieter – zaten aan tafel. We gaan op korte termijn verder met elkaar in gesprek.”
Yung Lie, zelfstandig maatschappelijk ondernemer
Maribel Adame Valero, Researchmanager Instituut Biologie Universiteit Leiden
‘Volgende week direct de gemeente bellen’
“Voor het Leiden Biodiverity Network zijn we op zoek naar nieuwe partners. Wetenschappelijke instituten zijn goed vertegenwoordigd, nu willen we ons netwerk verbreden. Met deelnemers van het mbo bijvoorbeeld en van de gemeente. Wat ik na deze bijeenkomst als eerste ga doen? De gemeente bellen! Ik hoorde zojuist dat Leiden een biodiversiteitsagenda heeft. Een uitgelezen kans om daar onze expertise op los te laten. Wat zijn de consequenties van de stappen die de stad gaat nemen? En hoe verklaar je die vervolgens? Vragen waarmee wij de gemeente goed kunnen helpen.”
‘Waarde creëren op gebied van biodiversiteit’
“Deze bijeenkomst geeft een Yes-gevoel. Van ‘we gaan ervoor’. Ik wil heel graag iets met de stad doen. Bij de sessie over het Leiden Biodiversity Network ging het over het realiseren van de tweede groene ring rond Leiden en de verbinding met het Singelpark. Hoe creëer je daarbij waarde op het gebied van biodiversiteit? Daar wil ik samen met studenten aan werken.”
